سبد بی‌تدبیری

شمار اخبار ضد و نقیضی در خصوص زمان و کیفیت توزیع سبد کالای دوم روز به روز بیشتر می شود تا جایی که دولت به یک بلاتکلیفی محض در این خصوص رسیده است.

در مرحله اول توزیع سبد کالا، بازتاب تصاویر کم سابقه ای که از به صف کردن مردم برای یک سبد پر از مجهولات و علامت های سوال ثبت شده بود، بی تدبیری های متعدد دیگری را زیر سایه برد.

اشتباهات فاحش در تعیین مشمولان دریافت سبد کالا مثلا مشمول بودن یک مدیرکل و مشمول نبودن آبدارچی همان مدیر و نیز ابهامات مربوط به محتویات سبد از جمله غیرقابل استفاده بودن برخی مواد به دلیل گذشتن از تاریخ مصرفشان، کم فروشی در توزیع برخی مواد و دریافت مبالغی با این عنوان که محتویات سبد از مقدار تعیین شده توسط دولت بیشتر است، تنها بخشی از این بی تدبیری ها به شمار می رود.

با وضعیت پیش آمده دولت تلاش کرد تا اولا محتویات سبد اول را تغییر داده و پنیر و تخم مرغ را از سبد کالایی حذف و به جای آن چای، ماکارونی، قند و شکر را اضافه کند. همچنین گفته شد که دولت قصد تغییر در نحوه توزیع سبد کالا و نیز اضافه کردن تعدادی دیگر از خانوارها با شرایط ویژه مثلا حقوق کمتر از 500 هزار تومان و تعداد بالای 4 نفر را دارد.

با این وجود امروز تقریبا پرونده توزیع سبد کالای دوم در سال 92 بسته شد و در حالی که هنوز فاز دوم سبد اول (6 میلیون خانوار جامانده از لیست دریافت کنندگان سبد اول) هم کاملا اجرا نشده، یکی از مهم ترین وعده های کوتاه مدت اقتصادی دولت یازدهم نیمه کاره ماند.

گفته می شود توزیع سبد کالا در مرحله‌ دوم 1500 میلیارد تومان اعتبار لازم است و این اعتبار هنوز تامین نشده و این موضوع دلیل لغو سبد کالای دوم در سال جاری است. اما به نظر می رسد مشکلات توزیع سبد دوم بسیار فراتر از دلیل اعلام شده باشد.

به نظر می رسد بی تدبیری در توزیع سبد اول و حواشی ایجادشده پیرامون آن، دولت را در یک بلاتکلیفی محض برای تعیین یک سازوکار قابل قبول برای توزیع سبد دوم قرار داده است و فعلا اراده ای برای یک تصمیم قاطع دیده نمی شود. آیا دولت سبد دوم را با همان رویه قبلی توزیع می کند، یا نحوه تعیین مشمولان و چگونگی توزیعش را تغییر می دهد و یا حتی آن را حذف می کند؟

فروش سبد کالا

با اینکه از دیروز توزیع تکمیلی مرحله اول سبدکالا آغاز شده، ماجراهای این برنامه حمایتی دولت همچنان ادامه دارد. پس از صف های طولانی ابتدای توزیع سبدکالا و حتی حرف و حدیث درباره مرگ دو نفر، حالا خبرهایی درباره فروش سبدکالا و کم فروشی در توزیع آن دهان به دهان می چرخد. 

خرید و فروش سبدکالا در چند شهر کشور، حدود دو هفته پیش مطرح و حتی عکس هایی از بازار داغ خرید و فروش اقلام این سبد در شهر شیراز هم منتشر شد. کوپن فروشانی که تا  دیروز دنبال فروش بن و کوپن بودند، امروز حاضرند سبدکالای مردم را به نصف قیمت بخرند و دوباره بفروشند. چون اقلام ارایه شده در این سبد 20 درصد ارزان‌تر از بازار است و دولت برای دریافت آن هیچ وجهی از مردم دریافت نمی کند بازار سیاه خرید و فروش سبدکالا راه افتاده است. 

براساس گزارشی که امروز روزنامه شرق منتشر کرده است، سبد کالا حدود 90هزارتومان قیمت گذاری شده است اما دلالان اطراف صف های توزیع این سبد، قیمتی کمتر از این پیشنهاد می‌دهند.

شرق نوشته است:« مرد دلال کیسه برنج هندی را که آرم شرکت بازرگانی دولتی روی پشت آن نوشته شده و اسم انگلیسی«MOON SOUND» روی آن درج شده را یکجا 25 هزارتومان می‌خرد؛ کیلویی دوهزار و 500تومان اما زن حاضر به فروش نیست و می‌گوید خواهرش دو ساعت پیش همین برنج را حوالی میدان امام حسین کیسه‌ای 30هزارتومان فروخته است.»

گفته می شود کیفیت پایین برنج های توزیع شده باعث شده که مردم همان ابتدا به فکر فروشش بیفتند. مرغ ها هم خوب فرش می روند و بعضی دلال ها حاضرند دو مرغ منجمد سبد را 15هزار تومان بخرند. اما تمام اقلام سبدکالا را اگر بخواهید بفروشید، 55هزارتومان قیمت گذاری شده است!

چند روز پیش مظفر انصاری، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان، پس از انتشار اخباری درباره فروش سبدکالا گفت:« رقم این سبد آنچنان بالا نیست که قابلیت خرید و فروش داشته باشد اما اگر فروشی صورت بگیرد منع قانونی ندارد.»

خرید و فروش یکی از حواشی توزیع سبدکالاست اما سودجویان راه های دیگری هم برای سواستفاده از این سبدحمایتی پیدا کرده اند و  پلیس آگاهی هم درباره شگرد جدید کلاهبرداران و فروش سبد کالا از سوی آنها، هشدار داده است. 

از شماره 9830002351300021  پیامکی با عنوان منتخب ویژه خط تلفن همراه ارسال می شود که خبر می دهد صاحب خط،  سبد کالای 400 هزار تومانی (با تخفیف 276 هزار تومان) برنده شده است!

به گزارش پلیس کالاهای این سبد، تقلبی بوده و مارک آنها اصل نیست و در ثانی قیمت مجموع کالای یک سبد 180 هزار تومان است!

در مدت کوتاهی که سبدکالا توزیع می شود، مردم از برخی فروشگاه های توزیع کننده هم شکایت داشتند. به گزارش مهر برخی فروشگاه‌های عرضه کننده سبدهای کالایی رایگان از مردم بابت مابه التفاوت وزنی برخی کالاهای سبد، وجه نقد دریافت می کنند. در سبد کالایی معین شده است که 4 کیلوگرم گوشت مرغ قرار گیرد، اما اگر وزن دو عدد مرغی که در قالب سبد کالا به مردم می دهند، حتی 200 گرم هم بیشتر باشد، پول این 200 گرم را دریافت می کنند. یکی از شهروندان می گوید که در یکی از فروشگاه های اتکا، 5 هزارتومان بابت بیشتر بودن وزن مرغ منجمد از او گرفته اند. 

از طرفی در بعضی فروشگاه ها اقلام سبدکالا ناقص است.تخم مرغ  و روغن غایب ترین قلم این سبد هستند و در بعضی فروشگاه ها هم پنیر در سبدکالا قرار نگرفته است. 

این حرف و حدیث ها در حالی مطرح می شود که هنوز زمان توزیع سبد کالای دوم مشخص نیست و خبرهایی درباره تغییر برخی اقلام یا اضافه شدن اقلامی مثل ماکارونی به آن شنیده می شود. دولت با اینکه پذیرفت در توزیع این سبد اشتباهاتی داشته و حتی رئیس جمهور به خاطر آنها از مردم عذرخواهی کرد، اما درباره این شبهات و اتفاقات مطرح شده واکنشی نشان نداده است و همه منتظرند ببینند سبدکالای دوم با چه تغییرات و تمهیداتی توزیع می شود

کم‌فروشی در سبد ‌کالا

بر اساس مصوبه 20 آذر ماه سال 92 هیأت وزیران سبد کالایی دولت باید شامل 1.8 کیلوگرم روغن نباتی مایع، 10 کیلوگرم برنج، 4 کیلوگرم گوشت مرغ، 800 گرم پنیر بسته‌بندی و 1.8 کیلوگرم تخم‌مرغ باشد اما بر اساس بررسی‌هایی که خبرنگار فارس انجام داده است هر بطری روغنی که در سبد کالا به مردم داده می‌شود 810 گرم وزن دارد و در مجموع 2 بطری 180 گرم کاهش وزن نسبت به مصوبه دولت دارد.

این در حالی است که در مرحله اول قرار بود 10 میلیون سبد کالا به مردم اهدا شود با یک حساب سرانگشتی یک میلیون و 800 کیلوگرم روغن در سبد اول به مردم داده نشده است که ارزش آن در حدود 8 میلیارد تومان می‌شود.

 قیمت هر بطر روغن 900 گرمی با بهترین برند در بازار 4650 تومان و هر بطر روغن 810 گرمی 4250 تومان است یعنی در هر بطر روغن در حدود 400 تومان کم‌فروشی شده است.

بنا بر این گزارش، کارخانجات روغن نباتی در فروش عمده خود قیمت ارائه شده را 20 درصد زیر قیمت فروش به مراکز توزیع عرضه می‌کنند اما این در حالی است که قیمت ارائه شده به وزارت صنعت بر اساس قیمت درب کارخانه با 12 درصد تخفیف است.

بنا بر این گزارش، توزیع روغن مایع در نقاط مختلف شهر تهران با برندهای متفاوت و با کیفیت‌های متفاوت عرضه می‌شود.

از طرفی دیگر بر اساس مصوبه دولت دولت باید 1.8 کیلوگرم تخم‌مرغ را در هر سبد کالایی به افراد مشمول اهدا کند اما تخم‌مرغ در دو سبد کالا در دو بسته 12 عددی بوده است که وزن هر بسته 750 گرم است یعنی در سبد، تخم‌مرغ اهدایی 300 گرم کم‌فروشی می‌شود.

وزارت صنعت باید در خصوص مصوبه دولت پاسخ قانع‌کننده‌ای داشته باشد چرا که نمی‌توان کالای عرضه شده به مردم را کمتر از آنچه که در هیأت وزیران تصویب شده است عرضه کرد.

منبع: خبرگزاری فارس

یک سبد و ده ها سوال بی جواب

 سبدکالای دولت تدبیر و امید که اولین هنر اقتصادی حسن روحانی در سال حماسه اقتصادی بود، دچار چنان ابهامات متعددی است که تنها دقت به حواشی این موضوع می تواند ابعاد پشت پرده این سبد کذایی را برملا سازد.

  این روزها که قرار است سبد دوم کالایی دولت نیز توزیع شود، سوالات بسیاری پیرامون این مساله در اذهان شکل گرفته است که دولت باید با سعه صدر و به دور از برخوردهای سلبی خود با منتقدان به آنها پاسخ گوید. اتفاقی که به شدت بعید به نظر می رسد، اما انسان به امید زنده است، آن هم زیر نظر دولتی که با شعار "تدبیر و امید" به میدان آمده است:

1: قیمت تمام شده سبد کالای دولت بر اساس قیمت مصرف کننده 80 هزارتومان اعلام شده، این در حالی است که هر عقل سلیمی می داند که در این ابعاد اگر قرار باشد کالایی خریداری شود قیمت خرید تفاوت فاحشی با قیمت مصرف کننده دارد. حال باید پرسید:

الف:ما به التفاوت این خرید تا قیمت اعلامی دولت به چه کسانی تعلق خواهد گرفت؟
ب: اگر به کسی تعلق نمی گیرد و دولت با هزینه کمتری اقلام را خریده است، چرا قیمت اعلامی خود را 80 هزار تومان اعلام کرده، در حالی که با قیمت کمتری خرید کرده است؟

2:معیار خرید اقلام بر چه اساسی بوده است؟ چرا از چند برند خاص خرید شده است و از سایر برندها خیر؟

3: آیا افرادی خاصی در پیدا کردن برندهای مختلف و عقد قرارداد با دولت دخیل بوده اند؟

4: آیا دولت نمیتوانست از تمام برندهای موجود در کشور برای دوری از فساد و رانت خواری به میزان مساوی خرید نماید؟

5: چرا دولت به جای استفاده از محصولات داخلی از محصولات خارجی استفاده کرده است؟

6: آیا واردکنندگان محصولات وارداتی موجود در سبدکالا از نزدیکان دولتی بوده اند یا دولت بر اساس قرعه کشی و یا معیار خاصی از واردکنندگان کالا خرید نموده است؟

7: آیا دولت برای بسته بندی برخی از این اقلام مانند مرغ هزینه ای پرداخت می کند؟ اخبار رسیده حاکی از این است که دولت برای تامین مرغ بسته بندی اقدام به فریز کردن مرغ ها و سپس بسته بندی آن کرده است!

8: آیا دولت از طریق مناقصه اقلام را تامین کرده و یا آنها را به مناقصه فراخوانده است؟

9: آیا دولت نمی توانست به جای سیستم رانت پرور سبدکالا از سیستم های دیگری مانند سیستم واریز به حساب سرپرستان خانوار استفاده کند؟

10: چرا دولت به جای نظرخواهی از اهل فن و کارشناسان، خودسرانه اقدام به این عمل نموده است؟

...و دهها سوال از این دست که دولتمردان باید پاسخ صریحی به آنها داده تا در پیشگاه ملت ایران سربلند بیرون آیند! هر چند امیدواریم پاسخ بسیاری از این سوالات استفاده دولت از ضوابط قانونی را روشن نماید تا درستکاری و راستگویی دولت ایران به همگان اثبات شود.

سبد کالای رایگانی که گران تمام شد!

در هفته ای که گذشت، شاید نقل تمام مجالس کشور چیزی نبود جز بحث در مورد سبدکالایی که قرار بود زینت بخش سفره مردم کشور باشد و در نهایت شد نقل مجلسشان!
سبد کالایی که دولت یازدهم به عنوان اولین راهکار اجرایی مهم اقتصادی خود انتخاب کرد و قرار بود عیدی امسال ایرانیان به شمار رود، به گونه ای که کام مردم را در آستانه سال جدید شیرین نماید. اما حواشی بسیار زیاد این سبد کالای به ظاهر رایگان، کام بسیاری از ایرانیان را تلخ کرد. مساله ای که در ابتدای امر عدم برنامه مناسب دولت در بحث حماسه سازی اقتصادی را به چالش کشاند و پس از آن بی برنامگی و عدم توانایی مدیریت کلان دولت در مسایل اقتصادی را آشکار ساخت.
اما مهمترین نکته ای که دولت بیش از هر چیز بر روی آن مانور کرده است و منت آن را بر سر ملت ایران می گذارد، طوری که حتی معاون رییس جمهور با لحنی طلبکارانه بیان نموده اند: هزارمیلیارد سبد کالا دادیم، عذرخواهی هم کردیم، "رایگان" بودن این سبد کالا است.
اما واقعیت تلخی که در خصوص این سبدکالا وجود دارد این است که این سبد کالای "رایگان" نه تنها برای ملت ایران این گونه بیان کردند نبود، که به گران ترین قیمت ممکن به آنها عرضه شد. قیمتی که به رفتن آبروی ملی ایرانیان در سراسر دنیا منجر شد. و مگر نه اینکه "آبرو" سرمایه ای است که با هیچ پولی امکان برگرداندن آن وجود ندارد و بزرگترین سرمایه هر فرد و هر جامعه و ملتی به شمار می رود، آن هم آبروی ملتی که با انقلاب خود نظر تمام دنیا را به خود جلب نموده است. اما دولت تدبیر و امید که با شعار تحول گرایی و اعتدال پای به عرصه گذاشت و تمام مدیران سابق کشور را با عناوین مختلف تحقیر نمود، این بار این تحقیر را به ملت ایران روا داشت و سبد کالایی فراهم دید که به قیمت رفتن آبروی ایران و ایرانی در سراسر دنیا تمام شد.
شاید مرور بر اخبار و عکسهای منتشره سه روز اول توزیع سبد کالا، در هیچ رسانه معتبر بین المللی از قلم نیفتاده باشد و تمام این رسانه ها، با آب و لعاب این تحقیر ملی ایرانیان را پوشش دادند. این امر تا بدانجا پیش رفت که وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه امریکا در سخنانی شرم آور، نه تنها مردم ایران را به"فقرا" تعبیر نمود که بیان کرد "این کمکها به واسطه رفع برخی تحریمهای ایران توسط آمریکا صورت گرفت" و با زرنگی هرچه تمام تر، با سرمایه مردم ایران، برای امریکا و مردمش در سطح دنیا اعتبار خرید، امری که دولت ایران به صورت وارونه انجام داد و با سرمایه ملت ایران بی آبرویی برای ملتش به ارمغان آورد.
این امر نشان دهنده این موضوع است که سبد کالای "ظاهرا رایگان" دولت یازدهم که این روزها ذهن بسیاری از ایرانیان را به خود مشغول کرده است، به طور قعط "گران ترین" کمک رایگانی بوده است که یک دولت به ملتش کرده است. کمکی که به قیمت آبروی مردم ایران رقم خورد، آن هم به سبب بی تدبیری، بی برنامگی و مدعی بودن دولتی که تمام رقبای خود را ناتوان و خود را توانمندترین و بابرنامه ترین دولت ممکن در تاریخ انقلاب می دانسته است.
تمام اینها شاید نشانه ای است برای آنان که می خواهند دولت را برای اقدامات بزرگ بعدی خود محک بزنند. برای اقدامات اساسی ای چون آزادسازی حاملهای انرژی، فاز دوم هدفمند و... که نیاز به مدیریتی کلان تر از موضوع سبدکالا دارد. اما آنچه دولت تدبیر و امید از خود در این موضوع نشان داد، تنها ناتوانی، بی برنامگی و ضعفهایی اساسی بود که کام ملت ایران را بیش از پیش تلخ نمود!